Σημείο Συνάντησης 01: MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Αχιλλέας Απέργης, Σκάλες, 1978
Εγκατάσταση (ανακατασκευή), ξύλο, ύψος 475 εκ., Δωρεά Γιώργου Απέργη (2002). Συλλογή MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Το έργο «Σκάλες» του Αχιλλέα Απέργη δημιουργήθηκε το 1978. Πρόκειται για μια επιβλητική στον χώρο εγκατάσταση αποτελούμενη από 9 ξύλινες σκάλες που εκτείνονται κάθετα από το δάπεδο και διαπερνούν το όριο της οροφής μέσα από ένα τετράγωνο άνοιγμα. Κάθε σκάλα έχει ύψος 475 εκ., ανάλογο με το ύψος περίπου τριών ανθρώπων, και σε ανάγλυφο αποδίδονται πέντε από τις εννιά σε διαφορετική προοπτική η καθεμία. 

Αριστερά βρίσκεται μια σκάλα με 13 σκαλοπάτια που αποδίδεται μετωπικά. Στο κέντρο εντοπίζεται το ανάγλυφο περίγραμμα από τρεις σκάλες που μπλέκονται μεταξύ τους σε όψη μετωπική, τριών τετάρτων και πλάγια. Δεξιά αποδίδεται μια ακόμα σκάλα με δώδεκα σκαλοπάτια σε όψη τριών τετάρτων.  

Οι «Σκάλες» είναι φτιαγμένες από φυσικό ξύλο σε κιτρινωπή απόχρωση και αποτελούνται από δύο μακρόστενα, κάθετα ξύλα που τέμνονται από μικρότερα κομμάτια ξύλου τοποθετημένα παράλληλα σε ίσες αποστάσεις, σχηματίζοντας κλίμακα. Η επιφάνεια του ξύλου είναι ελάχιστα επεξεργασμένη και αδρή, ενώ διακρίνονται διάσπαρτοι καφετί, στρογγυλοί ρόζοι και μεταλλικά καρφιά που ενώνουν τα σκαλοπάτια με τα κάθετα ξύλα.

Η σύνθεση θυμίζει τον σκελετό κτιρίων μιας έρημης ή υπό κατασκευή πόλης προκαλώντας μας να την ανέβουμε νοερά. 

Στην περίπτωση του συγκεκριμένου έργου τέχνης η χρηστική διάσταση της σκάλας έχει ακυρωθεί και χρησιμοποιείται συμβολικά προκαλώντας τη «μανία», όπως ανέφερε ο καλλιτέχνης, «του ανεβάσματος», της αναρρίχησης ή της ανάτασης προς κάτι υψηλό. 

Η πρώτη εγκατάσταση του έργου «Σκάλες» πραγματοποιήθηκε στην Πινακοθήκη της Μοδένας το 1978, στην οποία ο καλλιτέχνης ενσωμάτωσε την μαγνητοφωνημένη φράση «Salgo? Perchè NO Ma dove vanno? NON SO TU sai?» (Να ανέβω; Γιατί ΟΧΙ Μα πού πάνε; ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΕΣΥ ξέρεις;), που επαναλαμβάνονταν στα ιταλικά με την φωνή του. 

Το μοτίβο της Σκάλας, σύμβολο πνευματικής εξύψωσης, κοινωνικής αναρρίχησης και ανάβασης προς τη γνώση, κυριάρχησε στην τελευταία περίοδο της δουλειάς του Αχιλλέα Απέργη, είτε στη μορφή μεγάλων εγκαταστάσεων σε δημόσιους χώρους είτε ως φορητό γλυπτό. 

Η δημιουργική περιγραφή του έργου “Σκάλες” του Αχιλλέα Απέργη είναι αποτέλεσμα συνδημιουργίας των συμμετεχόντων ατόμων στο Σημείο Συνάντησης 01: ΜOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Μάθετε περισσότερα για το project: