Σημείο Συνάντησης 08: Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή

Amedeo Modigliani, Καρυάτιδα, 1914 περίπου
Μολύβι και γκουάς σε χαρτί επικολλημένο σε καμβά, 63,7 × 40 εκ., Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Η «Καρυάτιδα» του Αmedeo Modigliani είναι ένα ζωγραφικό έργο που δημιουργήθηκε γύρω στο 1914 και απεικονίζει μια γυμνή γυναικεία μορφή, γονατισμένη πάνω στην επιφάνεια ενός κίονα. Είναι ζωγραφισμένο με μολύβι και γκουάς (είδος ακουαρέλας) σε χαρτί επικολλημένο σε καμβά και σε ανάγλυφο αποδίδεται η γυναικεία φιγούρα και η επιφάνεια του κίονα. Το ζωγραφικό έργο έχει ύψος λίγο μεγαλύτερο από μισό μέτρο και πλάτος λίγο μικρότερο από μισό μέτρο.

Το σώμα της «Καρυάτιδας» έχει έντονη περιστροφή προς τα δεξιά. Τα χέρια είναι υψωμένα αριστερά του κεφαλιού, που είναι ελαφρώς σκυμμένο πάνω από τον αριστερό ώμο. Διακρίνονται το κεφάλι και το υψωμένο χέρι με το οποίο στηρίζει ένα ασαφές ημικυκλικό αντικείμενο, οι έντονες καμπύλες του σώματος, τα στήθη, η κοιλιά και τα λυγισμένα πόδια. Το δεξί της πέλμα πατάει σταθερά στον κίονα, ενώ το αριστερό πόδι είναι γονατισμένο στηρίζοντας το σώμα. Το δέρμα αποδίδεται σε πορτοκαλί τόνους δημιουργώντας έντονη αντίθεση με το γαλάζιο χρώμα που περιβάλλει το περίγραμμα της μορφής.

Στο πρόσωπο, που θυμίζει μάσκα, ή κυκλαδικό ειδώλιο, διακρίνονται τα αμυγδαλόσχημα μάτια, τα τοξωτά φρύδια και η λεπτεπίλεπτη γραμμή της μύτης, που φανερώνουν τη χαρακτηριστική αισθητική του Modigliani, ο οποίος αντλεί επιρροές από την ιαπωνική τέχνη. Το μέτωπό της στεφανώνουν μπούκλες και η έκφρασή της αποπνέει ηρεμία και γαλήνη. Το φόντο είναι αόριστο σε τόνους του γαλάζιου, του μπεζ και του πορτοκαλί.

Σε αντίθεση με τον παραδοσιακό τρόπο απόδοσης της Καρυάτιδας στην γλυπτική, δηλαδή, μια γυναικεία, στιβαρή, στατική μορφή σε όρθια στάση που στηρίζει με το κεφάλι της ένα αντικείμενο, η «Καρυάτιδα» του Modigliani αποδίδεται γονατισμένη και το κορμί της ευλύγιστο, σε έντονη περιστροφή. Αυτή η εκδοχή της Καρυάτιδας δεν είναι απόλυτα ούτε γυναίκα, ούτε άγαλμα και θυμίζει τόσο τις Ελληνίδες αδελφές της από το Ερεχθείο της Ακρόπολης, όσο και τις Αφρικανές εξαδέλφες της, με πρόσωπα που πλησιάζουν σε μάσκα. Η «Καρυάτιδα», όπως και οι περισσότερες γυναικείες μορφές του καλλιτέχνη αποτίουν φόρο τιμής στο γυναικείο φύλο.

Η δημιουργική περιγραφή του έργου “Καρυάτιδα” του Amedeo Modigliani είναι αποτέλεσμα συνδημιουργίας των συμμετεχόντων ατόμων στο Σημείο Συνάντησης 08: Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή.

Μάθετε περισσότερα για το project: